Eh, Biraz Hayal Kırıklığı: Cumalıkızık!

Bursa`da yaşamanın nimetlerinden biridir, hafta sonu alır başınızı gidersiniz. İster dağa, ister denize, ister dağ köylerinden birine. Misafiriniz geldi mi rota genelde bellidir. Bu rota dahilinde olan köylerden biri de Cumalıkızık`tır.
Cumalıkızık, Uludağ `ın kuzey eteklerinde kurulmuş, beş kızık köyünden ayakta kalmayı başaran 700 yıllık bir Osmanlı köyüdür. Bursa`dan yaklaşık 10  km. uzaklıkta bulunan köy, girişimler sonucu 2014 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi`ne girmiştir. Yaklaşık mevcut olan 270 evden 133 ev tescilli ve restore edilmiştir. 185 hanenin ise bugün bacası tütmektedir. Cumalıkızık için açık hava müzesi desek yanlış olmaz.
Başta da belirttiğim gibi düzenli olmasa da zaman zaman ziyaret ettiğim yerlerden biridir bu köy. Epeydir gitmediğimiz köye bu kez annemin bizi ziyareti bahanesiyle gitmiş olduk.

Böyle tarihi dokusuyla ön plana çıkmış yerler elbette çok önemli, özellikle korunması anlamında. 2000`li yıllardan itibaren Cumalıkızık pekçok dizi, film ve fotoğraf çekimine konu olduğundan dolayı çok daha bilinir hale geldi. Çok bilinmek böyle yerlerin kaderini olumlu ya da olumsuz değiştirebilir. Bu ziyaretimde gördüm ki -benim şahsi fikrim- Cumalıkızık`ın daha çok olumsuz yönde etkilendiğidir. En başta gelen sebebi sanırım son yıllarda giderek artan müthiş bir ziyaretçi akını ve bu kalabalığı idare edebilecek bir düzenin olmayışı. 

Köye araçla kıvrıla kıvrıla tırmanarak gidiyorsunuz. Çok hoş bir yol, yeşillik, dağ havası vs. Ancak ağaçların dallarına takılmış plastik poşetler, ağaç diplerinde çöpler gözümüze gözümüze girdi. Çocuklar hemen "anne bu ağaçlar çiçek yerine poşet açmış" dediler. Hep güzel şeyler çekmeye koşullanmışız, o yüzden elim gitmedi makineye.

Köyün geçim kaynağı aslında tarım. İklimi son derece elverişli olduğundan ahududu, kestane, böğürtlen, frenk üzümü, yaban mersini gibi pekçok ürün yetişiyor. Diğer geçim kaynağı ise artarak devam eden turizm. Özellikle yerli turist. Bazı evler otele, pansiyona dönüştürülmüş. Evlerin çoğunda kahvaltı yapmak veya gözleme yemek mümkün. Sokakları daimi pazar alanı. Ev yapımı reçeller, örgüler, danteller tamam da uyduruk oyuncaklar, Pinokyo süsler, anahtarlıklara ne demeli?! Ne gerek var dedirtiyor insana. Gözüm ekmek ya da örgü atölyesi, reçel yapım atölyesi falan arıyor artık. Bu tarihi, güzel dokuda en kestirme yoldan nasıl para kazanılır taktiklerinden ziyade farklı bakış açısına sahip ve bunu hayata geçirebilecek insanlara ihtiyaç var. 

Çok mu acı oldu? Yalan yok, herkesin bir şeyler satmaya çalıştığı yerler bana her zaman oldukça itici gelmiştir. Gözüme sokulan şeyleri sevmiyorum, kendiliğinden oluşmalı bazı ortamlar. Biraz araştırınca gördüm ki bu olumsuz düşüncelerimde yalnız değilim: https://eksisozluk.com/cumalikizik--163941?p=7

Köydeki ziyarete açık tek ev Küpeli Ev.

Elbette yine de yukarıda saydığım ufak tefek olumsuzluklara rağmen hakim olan köy havasını koklamaya, dar sokaklarda dolaşmaya, taş, ahşap ve kerpiçten yapılmış evler görülmeye değer.
Gönül ister ki çok daha iyi olsun, örnek teşkil etsin. Yurt dışında tarihsel dokuyu ya da doğayı korumak adına yapılan işleri, çalışmaları çok gördüm. Öyle köyler, kasabalar var ki yüzyıl geriye ışınlanırsınız!
Neden bizde olmasın? Evet, müthiş bir tarihimiz var, iklim deseniz ülkemizde dört mevsim, insanlar deseniz sıcakkanlı.... Geriye kalan biraz vizyon sahibi olmak ve estetik anlayışı. Olamaz mı yani?

Not: Fotoğrafları lütfen izinsiz kullanmayınız.