18 Eylül 2018 Salı

Mardin`e Ayrı Mardin Müzesi`ne Ayrı Hayran Kaldık

Mardin`e gitme fikrini duyduğumda çok heyecanlandım, bizim için hazırlanan programın yoğunluğunu görünce ise şaşkınlıkla karışık bir irkilme durumu oldu bende. Korkmak yok, çıktık yola, söz konusu kadim şehir Mardin!


Hani bazı yerler vardır; yıllardır hayalini kurarsınız, erteledikçe daha çok görmeyi isterseniz, sağdan soldan duyduklarınızla ve gördüklerinizle gözünüzde daha da büyütürsünüz. Gittiğinizde ise söz konusu yer içinizde biriken bu büyük beklentiyi karşılamaz ve belki de hayal kırıklığı yaşarsınız. Mardin, yıllardır gidemediğim ve dilimden düşürmediğim bir yerdi. Benim için beklentiyi karşılamak bir yana, gördükten ve Mardin`i biraz yaşadıktan sonra hakkında az bile yazılmış, hatta bu büyüleyici şehre bunca yıl haksızlık yapılmış diye düşündüm.
Mardin Müzesi daveti ile gittiğimiz ve müze müdürü Nihat Erdoğan`ın tüm gezi boyunca bize eşlik ettiği Mardin günlerinde iç içe geçmiş zengin kültürüyle, inanılmaz coğrafyasıyla haklı olarak Mardin`e hayran kaldım. 

Mardin Müzesi önünde bizim ekip: Ben, Orhan Çakmur, Yaşar İliksiz, Esra Berberbaşlar, Erkut Özen, Nusret Oral Sağel, Osman Bolat, Hüsamettin Oğuz ve müze müdürümüz Nihat Erdoğan.
Mardin`de kaldığımız süre boyunca gezdiğimiz yerler; Çelbira Üzüm İşliği, Mardin Müzesi, Dara Antik Kenti, Bilale Köyü, Deyrulzafaran Manastırı, Kasimiye Medresesi, Nusaybin Mor Yakup Kilisesi ve Zeynel Abidin Camii Kültür-İnanç Parkı, Mor Evgin Manastısı ve Marin Köyü, Kalecik Köyü, Ulu Camii, Zinciriye Medresesi, Kırklar Kilisesi. 
Hepsinden biraz bahsetmeden önceliği Mardin Müzesi`ne vermek istiyorum. Şunu net söyleyebilirim: Mardin Müzesi, ülkemizde şimdiye kadar gördüğüm müzeler içinde en iyi yaşayan müze örneği. Doğrusunu isterseniz müzenin bu zengin coğrafyadan hayli pay almasını evet ancak teşhir dışında eğitime, halkı bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar doğrultusunda gerçek anlamda bu denli yaşayan bir müze beklemiyordum. Müze müdürü Nihat Erdoğan "Müze Eğitimi ve Etkinlikleri" kitabında şöyle diyor: 
"Mardin Müzesi, çağdaş müzecilik anlayışı doğrultusunda; çocuğa, yaşlıya, engelliye, yoksula eğitim veren, yetişkin eğitimi, halk eğitimi, toplum eğitimi, yaşam boyu eğitim sunan, bireyin gelişmesine toplumun kalkınmasına katkıda bulunan gerçek bir eğitim, öğrenme ve iletişim kurumudur."
Mardin Müzesi bu tanıma uygun şekilde pekçok etkinlik yürütüyor. Masalcılar Buluşması ve Uçurtma Festivali buna en iyi örnek. Bu festivaller sayesinde birçok sanatçı ve eğitmene Mardin`i, Mardin Müzesi`ni, Mardin halkını tanıtmaya devam ediyor. Bununla da kalmayıp ülkemizi müze eğitimi alanında uluslararası alanlarda temsil ederek ödüller kazanıyor. 
(7 Kasım 2014`te Sydney`de düzenlenen Uluslararası İletişim Ödülleri`nde (IDCA) müze eğitim çalışmaları ve Arkeoparkı ile "Gençlere Yönelik En İyi Program" dalında dünya birincisi olarak Altın Ödül almıştır. "Shining Star Awards" yarışmasında "Eğlencenin Yıldızları-En iyi Müze" kategorisinde birincilik ödülü almıştır. Mardin Müze Müdürlüğü`nün "Müzeler Yaşamları Değiştirebilir!" adlı müze eğitimi programı, Avrupa Kültürel Miras Kuruluşları Federasyonu olan Europa Nostra`nın "Avrupa Kültürel Miras Jüri Özel Ödülü" nü almıştır.)


Mardin Müze binası, 1895 yılında Aktakya Patriği Ignatios Beham Banni tarafından "Süryani Katolik Patrikanesi" olarak yaptırılmış, Kültür Bakanlığı binayı Süryani Katolik Vakfı`ndan satın alıp restore ederek 2000 yılında Mardin Müzesi olarak açmıştır. 

Müze Müdürü Nihat Erdoğan bize sikke basımı hakkında bilgi veriyor.

Biz, müzede yer alan eserlerin sergilendiği salonları görmeden önce atölyeleri deneyimlerek müzeyi gezmeye başladık. İlk uğradığımız atölye "Sikke Basım Atölyesi" idi. Parayı icat eden Lidyalılardan 1800`lü yıllara kadar devam eden darp tekniği ile herkes kendi parasını bastı. Benim bastığım sikkenin ön yüzünde bağdaş kurmuş, elinde hilal taşıyan, Türk mitolojisinde ailenin ve çocukların koruyucusu olan Umay Ana betimlemesi, etrafında da "H. 627 senesinde Musul`da darp edildi" ibaresi yer alıyor.



Sikkemizi bastıktan sonra hemen yanındaki atölyede kök boya baskı ve basmacılık sanatı hakkında bilgi edindik, herkes bu yöntemle kendi bez çantasını yaptı. Kök boya baskı geleneğinin Süryani Şimmas Hindi ailesi tarafından 200 yıldan bu yana yapıldığını ve basma kalıp tekniğini son olarak devam ettiren, ailenin en yaşlısı olan Nasra Hanım`ın hikayesini dinledik. Sadece ülkemizde değil, dünyanın dört bir yanındaki Süryani Ortadoks kiliselerinde eserlerine rastlanılan Nasra Hanım maalesef 92 yaşında hayatını kaybetmiş. Kendisiyle 2012 yılında yapılan röportajı buradan okuyabilirsiniz. 
Ebru Atölyesi, Çini ve Seramik Atölyesi, Heykel ve Tasarım Atölyesi, Ahşap Yakma Atölyesi, Telkari Atölyesi gibi atölyeleri de ziyaret ettik. "Müze Eğitimi Eklinlikleri" rehberinde yer alan tek günlük diğer eğitimler şöyle: Arkeolojik Kazı Atölyesi, Sikke Basımı Atölyesi, Uçurtma Atölyesi, Seramik Atölyesi, Mozaik Atölyesi, Eski Çocuk Oyunları, Kök Boya Baskı Atölyesi, Mask Atölyesi, Ebru Atölyesi, Heykel Atölyesi, Kukla Atölyesi, Çivi Yazısı Atölyesi, Linol Baskı Atölyesi, Cam Altı Atölyesi, Karagöz ve Tasvir Atölyesi, Masal Atölyesi. 
Ve Mardin Müzesi tarafından düzenlenen tüm bu atölye çalışmaları ve etkinlikler ücretsiz.


Bizim orada olduğumuz gün müzenin sanat galerisinde "Göçebe Tuvaller" resim sergisi açılışı vardı, biz de katıldık. Galeriye giderken müze idari binasını müzeye bağlayan asma köprü altında eşekle yük taşındığını gördük ve bunun Mardin`de yaygın olarak kullanıldığını, Mardin`in dar sokaklarında çöp taşımanın (veya eşya taşımanın) ancak böyle mümkün olduğunu öğrendik. Daha sonraki günlerde de defalarca tanık olduk. Fotoğrafı çektiğim bu güzel yer aynı zamanda Mardin`in fotoğraf stüdyosu gibi işlev görüyor. Evlenenlerin mutlaka çekim yaptığı bir yer. 


Tekrar müzeye geri dönecek olursak; atölye ziyaretlerimizden sonra sıra geldi müzenin salonlarını gezmeye. İnanç Salonu, Arkeolojik Kazılar Salonu, Yaşam Salonu Süslenme Seksiyonu, Yaşam Salonu Beslenme Seksiyonu, Yaşam Salonu Savunma Seksiyonu, Ticaret Salonu Sikke Seksiyonu ve Sahte Eserler Salonu olmak üzere açık Teşhir Alanı, Mozaik Teşhir Alanı, Restorasyon, Konservasyon ve Analiz Laboratuvarı, İhtisas Kütüphanesi, Fotoğrafhaneyi de gezdik. 

Ölü Kült Heykelleri, Bazalt, MÖ 1600-900
Kızıltepe, Girbel Höyüğü
Ilısu Barajı Kurtarma Kazıları
Boncuklu Tarla, MÖ 8000-7000

Banyo Küveti, Yeni Assur Dönemi, MÖ 900-600
Girvanaz Höyük, Nusaybin

MÖ 7. yüzyıla ait bir meyve bahçesinin satış senedi ve tapusu, Girnavaz.
(Bilinen en eski tapu senedi)
Ticaret Salonu Sikke Seksiyonu

Yaşam Salonu Savunma Seksiyonu
Sahte Eserler Salonu
İlk kez böyle bir müzede sahte eserlerin sergilendiğine tanık oldum. Dolandırıcıların başvurduğu yöntemlerden biri olan "tarlanızda hazine var" hikayesini Nihat Erdoğan`dan hayretler içinde dinledik. Bu çok basit bir yöntem gibi gelse de dolandırıcılar köy köy gezerek amaçlarına ulaşıyorlar belli ki. 

Mardin Müzesi beni çok etkiledi. Yurt içinde ve yurt dışında çok sayıda müze gezdim, geziyorum. Bir şehre ilk defa gitmişsem listemdeki ilk adres şehrin müzeleri olur. Mardin Müzesi gerek müzecilik anlayışıyla gerek çocuklar ve yetişkinler için düzenlediği sayısız etkinlik ve atölyelerle ülkemizde gerçekten örneğine az rastlanır bir müze. Müze deyince çoğunlukla aklımıza gelen "eski eserlerin sergilendiği yer" tanımından oldukça uzaklaşmış, etkinliklerle, atölyelerle zenginleştikçe, halkla bütünleştikçe yaşayan, eğitim, öğrenme ve iletişim kurumuna dönüşmüş, müzecilik adına ülkemizdeki çıtayı bir hayli yükseltmiş. Başta Mardin Müzesi Müdürü Nihat Erdoğan`ı ve tabii ki ekibini özverili çalışmalarından dolayı tebrik ederim.
Mardin, zengin coğrafyasıyla, çok diliyle, çok kültürüyle gözlerimizi, gönüllerimizi kamaştırırken böyle bir şehre yakışan müzesi de kendisine hayran bıraktı. Darısı diğer tüm şehirlerimize...

 

 Mardin Müzesi ziyaret saatleri: 

Kış Saatleri: 08:00-17:00 ( Kasım – Mart )
Yaz Saatleri 08:30-17:30 ( Mart – Ekim )


Mardin Müzesi Giriş Ücreti
Giriş ücreti 5 TL’dir. 18 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üstü için ücretsizdir. Müzekart geçerlidir.


Mardin yazılarının devamı gelecek...

34 yorum:

  1. Mardin'e hiç gitmedim,inşallah birgün gideriz..🙏Sikke para basımı ilginç ve güzelmiş..Sikke para basımı herkese mi yoksa size mi özel? Basılan sikkeleri ziyaretçiler alıp götürüyor mu,bunları da merak ettim..🤔Mardin gezisi hakkında güzel tespitleriniz var..Fotograflar harika olmuş,elinize sağlık..✔🙂

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım gidersiniz, ben de ilk defa gittim. Tahmin ettiğimden çok daha etkileyici bir coğrafya. Atölyeler bize özel değil, herkese açık. Çok teşekkürler yorumunuz için.

      Sil
  2. Mardin, Midyat çok etkileyici yerler
    sen de öyle güzel anlatmışsın ki
    tekrar gidip görmeyi çok isterim
    sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunca yıl neden gitmemişiz dedim geziden sonra. Çok etkileyici gerçekten.
      Sevgiler...

      Sil
  3. Müzenin atölyelerle desteklenmesi çok hoş. Mutlaka görülmesi gereken bir yere benziyor. Çok istedim aslında ama şu zamana kadar olmadı. Bakalım...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim de ilk gidişim. Hep ertelediğimiz bir yerdi, bu kez denk geldi böyle bir organizasyon. Coğrafi açıdan da çok etkileyici, müze ise tahminimden fazlasıyla karşılaştım. Umarım gidersiniz.

      Sil
  4. Gidip görülesi yerler. Benimde hep listemde ama kısmet olmadi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım bir gün gidersiniz, çok etkileyici.

      Sil
  5. Ölü Kült heykeller baya korkutucuymuş.

    YanıtlaSil
  6. Tebrikler Semi, gayet güzel yazı olmuş, ben de heyran kaldım Mardin'e :) Bu aralar youtube Yola Çıktım Mardin'e şarkısını çok dinler oldum :) güzeldi..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de açtım geçen gün, dinledim. Çok güzel ya:)
      Daha yazacak çok şey var, bakalım yazmaya devam Bolat:)

      Sil
  7. Mardin benim de görmek istediğim yerlerden, seneler önce çocukken daha gitmiştim ve oradan sadece eşşekleri kalmış hatırımda....
    Sevgili Bolat'ın blogunda da okumuştum Nihat Bey'i ve hayran kalmıştım yaptıklarına... Böyle insanlar lazım bize, çokça hemde... İyi ki varlar... Ve sizlerde iyi ki gitmişsiniz de böyle güzel şeylerden haberdar olabildik.
    Ayaklarınıza sağlık ♥

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, Bolat da yazdı, çok hoş hikayeler var kendi içinde bu şehrin. Nihat Bey`e, yaptıklarına hayran kaldık resmen.
      Tekrar gidebilirsin bir gün umarım, çok teşekkürler güzel yorumun için.
      Sevgiler...

      Sil
  8. Mardin, dediğin gibi benim de hep aklımda olan ama türlü türlü sebeplerle henüz göremediğim şehir. Şimdi burada görünce nasıl heveslendim:) Ne diyelim? İnşallah en kısa zamanda...
    Mardin Müze Müdürü Nihat Bey'i kutluyorum. Müze için, Mardin için yaptıkları takdir edilmeyi hak ediyor.
    Mardin yazılarının devamını merakla bekliyorum Semi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence sen denk getirirsin Sezer, İstanbul`dan bir uçağa bakar. Havalar çok soğumadan gidilir aslında, güzel de olur. Ya da baharda:) Benim beklentimin üzerindeydi her şey, Nihat Bey`e hayran kaldık. O kadar çok şeyi başarmış ki, insanın gücüne tanık olduk resmen.
      Bir ara yazışalım, sen dönünce:)

      Sil
  9. Semicim gezi boyunca seni ilgiyle ve merakla izlemiştim instagramdan bu anlatım üzerine çok güzel oldu. Benim de kesinlikle çok görmek istediğim bir şehir, yazı herzaman ki gibi çok güzel ve aydınlatıcı devamını ilgiyle bekliyorum, sevgilerimle.. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler Derya`cım. Elimden geldiğince yazıyorum, çok daha fazlası var ama iyi toparlayabilir miyim emin değilim:)
      Sevgiler...

      Sil
  10. Mardin'e yaklaşık iki yıl önce gittim. 3 günlük hızlı bir geziydi. Döndüğümüzde keşke daha uzun kalabileceğimiz bir plan yapsaymışız, tekrar mutlaka gitmeliyim diye düşünmüştüm. Beni kültürel zenginliği çok etkilemişti. Şimdi senin paylaşımlarını, bilgi ve yorumlarını da okuyunca çok hoşuma gitti. Ellerine, yüreğine sağlık …:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biz 4 gün kaldık, yetmedi. Daha doğrusu Midyat`a gidemedik mesela. Her yere yetişemedik. Tekrar gitmeliyim ben de:) Coğrafyası, çok kültürlülüğü beni çok etkiledi, hep duyardık ama tanık olunca daha çok etkileniyor insan.
      Çok teşekkürler, umarım tekrar gidersin sen de:)

      Sil
  11. Medeniyetlerin beşiği Mardin... Bir gün muhakkak o bölgeyi ziyaret etmek istiyorum. Sâyenizde gitmeden önce bilgileniyoruz da...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler, elimden geldiği kadar yazıyorum.
      Umarım gidersiniz, coğrafyasıyla, kültürüyle çok güzel.

      Sil
  12. Çok güzel çok bilgilendirici yazı olmuş. Uzun zamandır bu kadar emek verilerek yazılan blog yazısı görmemiştim. emeğinize sağlık. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler, böyle güzel bir yorum almamıştım:)

      Sil
  13. ay sokaklar ne kadar ilginçmiş. bi de mağaralar varmış di mi nette okumuştumduu :)

    YanıtlaSil
  14. Çocuklarıma link attım bir bakın diye. Mardin hep "gitsek ne iyi olur"dediklereimizden. Daha çok istemek için sağlam bir sebep yaratan yazı için teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de yıllardır aynı durumdaydım. Antep` e gittiğimde fazla vakit olmadığından yine kapsamlı bir plan yapamamıştık. Mardin, Urfa için sonra geliriz demiştik. Aradan yıllar geçmişti yine. Bu defa bir şeyler tesadüf oldu işte:) İyi ki de oldu:)

      Sil
  15. Harika bir gezi olmuş, sizin adınıza sevindim ^^

    YanıtlaSil
  16. Komşum Mardinli, evine gittiğimizde Mardine dair eşyalar ve fotoğraflara bayılırım. Hep aklımdadır Mardin, ancak bir türlü nasip olmadı. Sizin yazınızla gitme isteiğim canlandı tekrar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umarım gidersiniz, beni çok etkiledi Mardin. Daha önce sadece sağdan soldan duyduklarım vardı, meğer çok da fazlasıymış Mardin. Teşekkürler yorumunuz için.

      Sil
  17. neefis bir yazı olmuş.yıllardır gitmeyi çok istediğim yerlerden bu yazıyı okuduktan sonra merakım daha da kabardı.en kısa zamanda gitmeyi diliyorum kendime ve gitmek isteyenlere:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler. Umarım gidebilirsin, ben çok geç kalmışım gitmek için.

      Sil